Goed, even een verhaaltje vooraf. Afgelopen Marokko-tripje vond de LC4 Adventure het op een piste in het Atlas-gebergte nodig om zijn koelvloeistof uit te spugen. Ik merkte dat het overtemperatuur-lampje aanging terwijl de ventilatoren niet draaiden. De motortemperatuur-sensor zit in de kop, de ventilator-sensor zit in de rechterradiator. Logische verklaring: te weinig koelvloeistof aanwezig.
Bijgevuld met water, maar vrijwel direct kwam er uit de overloop van de radiator weer vloeistof gespoten. Dat bijvullen-truukje een aantal malen herhaald, en zo zonder verdere problemen het hotel gehaald.
Daar heb ik 's avonds de thermostaat verwijderd. Baat 't niet, dan schaad het ook niet in zo'n warm land. Het 'koelvloeistof-spugen'-probleem was daarmee echter niet opgelost; bij een temperatuur van 70-80 graden spoot het eruit. Zonder radiatordop zelfs 40cm de lucht in.
De radiatordop was een nieuwe, vlak voor de reis geplaatst. De zitting heb ik terplekke nog wat schoongemaakt, maar bleef wat viezig. Zou het probleem ook niet mogen wezen, want de dagen ervoor deed de KTM het prima.
Uiteindelijk maar de voorlopige conclusie 'lekke koppakking, maar niet al te lek' getrokken. Beneden de 70-80 graden leek alles normaal, dus een van de ventilatoren hard op de 12V gezet en de reis verder probleemloos over asfalt vervolgd.
Goed, gisteren dus eindelijk eens de moed gevonden om ernaar te kijken. Het eerste wat me opviel was dat de zitting waar de radiatordop op af moet dichten nogal gecorrodeerd was en zo hier en daar beschadigd. Dat moest eerst opgelost worden, dus heb ik een special tool in elkaar gedraaid: de RadiatorDopZittingFrees:
Versie 1:
Met als resultaat:
Dit bleek het 'm overigens toch niet helemaal te zijn, dus naderhand nog een versie 2 gemaakt die de hele binnenkant van de radiator voor z'n rekening neemt en geleid werd door het gat.
Ook zichtbaar is een beschadiging op de zitting; alleen al daardoor zal de dop nooit 100% afdichten.
Goed, dat gedeelte was dus weer schoon en vlak. Radiatordop erop, en eens testen met wat perslucht of het ook dicht is en de dop bij de juiste druk opengaat. Daartoe een vereffeningsslangetje tussen beide radiatoren losgehaald, een kant voorzien van een manometer, de andere kant van persluchttoevoer.
Conclusies na langzaam de luchtdruk opgevoerd te hebben:
- KTM radiatordoppen zijn niet 100% dicht, en dat zit 'm in de constructie. Ze lekken altijd ietsjes, zij het minimaal. Dat betekent dus ook dat je bij een kvs-temperatuur boven de 100 graden (puur water; 60/40 glycol/water kookt bij een iets hogere temperatuur) altijd waterverlies hebt.
- De dop begint af te blazen bij 1.2 bar. Wat lager dan die 1.4 die erop staat, maar ik heb dan ook een (opzich maar minimale) hoeveelheid materiaal weggehaald.
Ziet er goed uit.
Test nummer 2: een stukje binnenband onder de radiatordop zodat het 100% dicht is. Perslucht erop, de druk blijft in het koelsysteem. Zakt weliswaar heel langzaam terug, maar de aansluitingen van de manometer en persluchtpistool zijn ook niet 100% dicht.
Test nummer 3: het koelsysteem had pas problemen bij warme motor. De motor stationair laten draaien dus, geen perslucht toevoeren, ventilatoren losgekoppeld, en kijken wat de druk doet.
Tegen de tijd dat de temperatuurmeter van KTM in het rood gaat (knipperende temperatuurbalk en rood lampje) is de druk op het systeem 1,1 bar. Overigens kan dat ook wel wat meer of minder zijn; het was geen beste manometer die ik gebruikte.
Ook hier niks raars dus. Dit ziet er allemaal heel normaal uit. Met een lekkende koppakking zou de druk of hoger op moeten lopen, of lager moeten blijven, of moeten fluctueren, of wat wan ook. Maar niet stabiel 1,1 bar.
Test nummer 4: met perslucht 2 bar druk op het koelsysteem zetten, het zo enkele uren laten staan, en kijken of het oliepeil oploopt of er een witte rookwolk uit de uitlaat komt na starten.
Na een uurtje of 6 druk erop gehad te hebben lag er een plasje water onder mijn motor, afkomstig van sommige koelslang-radiator aansluitingen. Die zweten dus een beetje. Normaal niet, maar met 2 bar erop word het dus een ander verhaal. Da's buiten de niet afdichtende radiatordop een goede extra verklaring voor het koelwaterverlies in Marokko. De slangen vind ik zowiezo in best slechte conditie, gezien het feit dat de motor in 2004 op kenteken gezet is en 'maar' iets van 57000km gelopen heeft. Wat opgezwollen, wat minuscule droogte-haarscheurtjes. Daar zou best een vers setje op mogen.
Oliepeil liep niet op, en na het starten van de motor geen witte rookpluim.
Thermostaat nog nagekeken in een bakje water: niks mis met het ding. Iets boven de 70 graden gaat-ie open, en bij de 80 graden heb je een mooi groot gat.
Thermostaat teruggebouwd, systeem afgevuld met koelvloeistof ipv water, en wat mij betreft is het dat.
Nou, ik heb dus wel een verklaring gevonden voor het koelwaterverlies gedurende een paar dagen motormishandelen (zwetende slangaansluitingen, niet goed afsluitende radiatordop). Maar ik kan dus niet vinden waarom in Marokko de koelvloeistof eruit spoot. En daar heb ik helemaal een hekel aan, aan spoken.
Iemand nog een idee?